Ai là nhân vật chính?

“Vậy làm sao biết được con đang học?” Giáo viên thường xuyên trăn trở với băn khoăn này mỗi khi bắt gặp câu hỏi trên của phụ huynh hay của quản lí trường. Nhất là vào lớp không thấy bàn học, đi học về không thấy ba lô con có vở sách… cuối tuần không có bài tập.

Con có chơi suốt ngày không? Câu trả lời là có và không ạ. Cốt lõi của chương trình Anh Quốc và cũng của nhiều giáo trình tiên tiến khác trên thế giới cho phép trẻ phát triển tự nhiên. Ngoài đảm bảo cho trẻ luôn được an toàn, giáo viên còn được đào tạo kĩ năng quan sát để nhận biết các hứng thú hiện thời của trẻ. Tiếp theo, giáo viên, với nghiệp vụ sư phạm của mình, ghi chép, nhặt ra và phát triển hứng thú của trẻ thành những hoạt động giúp trẻ phát triển toàn diện, xuyên suốt 7 lĩnh vực phát triển như phát triển thể chất, phát triển ngôn ngữ, phát triển tư duy, v.v..

Có thể từ một buổi chơi ngoài sân, bóng nắng chiếu qua tán cây, con nhìn và tưởng tượng ra nhiều con thú ngộ nghĩnh. Giáo viên có thể bắt đầu từ hứng thú hiện thời này để chuẩn bị các hoạt động như che kín 1 thùng bìa cạc tông lớn bằng vải đen để trẻ khám phá sáng – tối; tô màu sử dụng màu đậm nhạt tạo tương phản cho tranh; đưa trẻ ra ngoài sân để tìm hiểu thời điểm nào trong ngày sẽ tạo được bóng to và dài nhất, v.v.. Ví dụ này cho thấy giáo viên quan sát và nhận ra hứng thú hiện thời của trẻ, từ đó phát triển ra các hoạt động phù hợp, dựa trên hứng thú hiện thời của các con.

Dưới đây là một ví dụ khác, theo chiều ngược lại. Con trẻ bắt đầu bằng một hoạt động được giáo viên chuẩn bị, từ hoạt động khởi đầu này, Cô cùng trò phát triển ra nhiều hoạt động khác.

Hình 1 và 2:  Để giúp con luyện tập kĩ năng phối hợp giữa tay và mắt – một kĩ năng quan trọng giúp các con có thể thành công tham gia vào nhiều hoạt động sau này. Ví dụ như lái xe chẳng hạn, chúng ta cũng phải phối hợp tay và mắt. Giáo viên BOSG đã chuẩn bị hoạt động xỏ dây qua ống hút. Cô hướng dẫn và chơi chung với con. Hãy để ý là các góc chơi được bày ra, con tự chọn chơi ở góc nào thay vì cả lớp cùng làm một hoạt động giống nhau.

Hình 3:  Một công việc tưởng chừng rất đơn giản với người lớn… với con có đơn giản không? Tuỳ theo quan sát và ghi chép của giáo viên, ống hút được bày ra với nhiều kích cỡ lớn nhỏ, ngắn dài khác nhau… đảm bảo con trẻ nào cũng ‘thành công’, theo từng tốc độ phát triển của mình. Rất cẩn thận để ta không áp đặt ‘chuẩn phát triển’ lên con trẻ. Giáo viên dùng ‘mốc phát triển’ để làm kim chỉ nam thiết kế các hoạt động phù hợp với lứa tuổi. Mấu chốt là trong quá trình con tương tác với hoạt động, bằng kĩ năng nghiệp vụ, giáo viên biết phát triển hoạt động rộng ra nữa, cá thể hoá hơn nữa, đảm bảo bao trùm được các tốc độ phát triển khác nhau, cùng trong một độ tuổi.

Hình 4:  Con nảy ý định nối các dây vào với nhau làm thành một dây dài. Như mọi người thấy trong hình, với các câu hỏi dẫn dắt, các con tư duy “Dây dài quá, rất khó chơi trong lớp. Mình có thể đem ra ngoài không hả cô?”. “Tại sao không nhỉ?” Cô giáo ‘chỉ chờ có thế’!

Hình 5: Khi dây được giăng ngang giăng dọc, các con lần theo dây, đẩy tới đẩy lui những ống hút một cách thích thú. Các con so sánh ống hút nào ‘chạy nhanh’; ống hút nào dưới ánh sáng màu sắc sặc sỡ nhất; tại sao ống hút bị dồn cục ở chổ này…  Rồi sáng kiến mỗi bạn chọn 1 bong bóng cột vào để ‘dẫn em đi chơi’! Trí tưởng tượng của con thật tuyệt vời phải không ạ! Người lớn một mình thiết kế hoạt động này có nghĩ ra bao điều thú vị như 3 cô bé này không ạ?

Hình 6:  Các con tự thách thức , đưa mình lên ‘level’ khó hơn bằng cách cho ra ý tưởng phải ‘dẫn em đi chơi’ theo đường đi được vạch ngoằn nghèo trên nền gạch!

Hình 7:  Nếu mọi người để ý, từ đầu bài viết đến giờ chúng ta chỉ thấy có 3 ‘nhân vật chính’ là 3 bạn gái vô cùng dễ thương này ạ. Hoạt động có thể bắt đầu với 1 bạn hay một nhóm nhỏ… dần dần nếu có thêm các bạn khác tham gia thì sẽ mở rộng ra. Các con sẽ học thêm kĩ năng chia sẻ, làm việc nhóm, phân chia công việc, kĩ năng lãnh đạo… Nếu không khơi dậy được sự hứng thú của các bạn khác thì sẽ tiếp tục là nhóm nhỏ. Các con sẽ có cơ hội gần gũi và hiểu thêm tính tình của các bạn trong nhóm.

BOSG biết phụ huynh ai cũng thương con và muốn con nhận được những điều tốt nhất. Thế nên, qua những bài viết chia sẻ thường xuyên trên trang web của trường, BOSG hi vọng có thể có sự đồng hành của phụ huynh để nuôi dưỡng các con thành những mầm non của tương lai. Nghiên cứu chỉ ra, môi trường ở nhà và môi trường ở trường khá giống nhau trong phương pháp tiếp cận, sẽ là nền tảng tốt cho sự phát triển toàn diện của trẻ, đặc biệt là trong những năm phát triển đầu đời.